PORSELEN LAMİNATE’İN HAZIRLANMASI VE DİŞE UYGULANMASI
Bu yazımızda, diş hekiminizin porselen laminate uygulaması sırasında takip edeceği adımları anlatacağız. Genellikle 2 randevu halinde gerçekleştirilen bu işlem, tek bir dişe ya da birden fazla dişe aynı anda uygulanabilir. İki randevu arasında bırakılması gereken boşluk genellikle 2 hafta kadardır.
1. ADIM: DİŞ YÜZEYİNİN AŞINDIRILMASI
Bu işlemin amacı, dişin ön yüzündeki mine tabakasının, yerleştirilecek olan dental laminate kalınlığında aşındırılmasıdır. Böylece, dental laminate dişe yapıştırıldıktan sonra, dişin kalınlığında önemli bir artış gerçekleşmez.
AŞINDIRILMASI GEREKEN DİŞ MİNESİ KALINLIĞI NEDİR?
Diş minesinden aşındırılması gereken miktar, durumdan duruma değişmekle beraber, 0,5-0,7 mm kadar ince olabilmektedir. Bu, bir yumurta kabuğu kalınlığının yalnızca iki katı kadardır.
BAZEN DAHA FAZLA AŞINDIRMA YAPILMASI GEREKİR
Bazı durumlarda diş hekiminiz, diş minenizden daha fazla aşındırma yapmayı (1,5 mm civarında) gerekli görebilir. Diş hekiminiz bu kararı verirken aşağıdaki iki konuyu göz önünde bulunduracaktır:
Daha fazla aşındırma yapıldığında, daha kalın bir dental laminate yerleştirmek mümkün hale gelir. Dental laminate’in daha kalın olması, bir yandan alttaki dişin rengini örterken diğer yandan estetik olduğu kadar doğal bir görüntü oluşturmayı kolaylaştırır.
Öte yandan, diş minesinden fazla aşındırma yapılması, dentin tabakasının (diş minesi altında yer alan sert doku) bir kısmını açığa çıkartabilir. Bu durum, dental laminate’in kullanım ömrünü olumsuz şekilde etkileyebilir.
ANESTEZİ GEREKLİ MİDİR?
Bazı dişler ve diş dokuları, diş hekiminizin işlem sırasında kullanacağı araçların soğukluğuna karşı doğal olarak hassastırlar. Ayrıca, eğer dental laminate’in uçları dişeti çizgisinin altına da uzanacaksa, bu dokular üzerinde yapılacak işlemler hassasiyete neden olabilir.
2. ADIM: RENK TONU SEÇİMİ
Diş hekiminiz, dental laminate ile kaplanacak dişinizin iki yanında bulunan dişlerin renk tonunu belirleyerek, hangi renkteki porselenin uygun olacağına karar verir.
Diş hekiminiz, dental laminate’in farklı kısımlarında, farklı renk tonlarında porselenler kullanılmasına karar verebilir. Diş hekiminiz aynı zamanda dental laminate’in farklı kısımlarının ne düzeyde saydam olması gerektiğini de belirleyecektir.
3. ADIM: ÖLÇÜ
Aşındırma işlemi tamamlandığında, diş hekiminiz ölçü alarak dişlerinizin ve dişetlerinizin kalıbını yani modelini oluşturur. Dental laminate’iniz, bu model kullanılarak hazırlanacaktır.
Birinci Seçenek: Çoğu diş hekimi model hazırlamak için özel bir silikon kullanmaktadır.
Hassas çalışmaya uygun olan bu silikon, özel bir kabın içine doldurulduktan sonra dişlerin üzerine yerleştirilen yapışkan bir malzemedir. Birkaç dakika bekledikten sonra, silikon ağızdan çıkartılır. Çıkartılan bu silikondan elde edilen model daha sonra diş laboratuvarına gönderilerek porselen laminate üretiminde kullanılır. Uzunluğu yapılan ayarlamalara bağlı olan bu süreç, ortalama olarak 2 hafta sürmektedir.
Özel Ölçü İpi Yerleştirme
Diş hekiminiz, dişinizi dental laminate’in kenarı dişetinizin altında kalacak şekilde aşındırabilir. Bu durumda, ağzınızın modelini çıkartmadan önce, dişiniz ile dişetiniz arasında oluşan boşluğa özel bir ölçü ipi yerleştirebilir.
Bu özel ip, dişetini dişten uzaklaştırır.
Diş hekiminiz ölçüyü ağzınıza yerleştirmeden hemen önce ipi çıkartır.
Bunun amacı, ölçü alınırken dişiniz ile dişetiniz arasında boşluk kalmasını sağlamaktır.
Böylece ölçü maddesi dişiniz ile dişetiniz arasındaki boşluğa yerleşerek, bu kısmın da şeklini alabilir.
İkinci Seçenek: Diş hekiminizde sentetik porselen bloğundan daha kısa sürede dental laminate üreten bir makine olabilir.
Bu yöntemin avantajı, dişin aşındırılması ve dental laminate’in yapıştırılması aşamalarının tek bir randevuda tamamlanabilmesidir.
Öte yandan diş hekiminiz bu makineyi kullanmayı tercih etmiyor olabilir. Çünkü;
Bu makineyle işlenen dental laminateler tek renkli bir seramik bloğundan üretilmektedirler.
Laboratuvar teknisyenleri tarafından yapılan dental laminateler ise, doğal diş görüntüsü oluşturmak için incelikle hazırlanmaktadırlar. Bu yöntemde, kaplamanın yerleştirileceği dişe komşu olan dişlerin özelliklerine uygun olacak şekilde, farklı renk ve şeffaflıkta porselenler bir arada kullanılabilir.
4. ADIM: GEÇİCİ LAMİNATELER
Dental laminatelerin diş laboratuvarında üretilmeleri genellikle 1-2 hafta sürmektedir. Diş hekiminiz bu bekleme süresi için, aşındırma uygulanan dişinize geçici laminate yapıştıracaktır.
Aşındırma miktarının çok az olduğu durumlarda, geçici laminate kullanılmayabilir. Ancak bu durumda;
Dişiniz yakından bakıldığında biraz garip görünür.
Dişinizin yüzeyinden belirli bir kısım alındığı için, sıcak ve soğuk yiyeceklere/içeceklere karşı hassasiyet artışı yaşayabilirsiniz.
Dişinizin yüzeyi, dilinize ve dudaklarınıza eskiden olduğundan daha sert gelebilir.
Aşındırılan diş minesi kalınlığı büyük olduğunda, geçici laminate uygulaması daha büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde dişinizin görüntüsü gözle görülür derecede garipleşebilir ve sıcağa/soğuğa karşı hassasiyet ciddi bir problem haline gelebilir.
Diş hekimleri geçici kaplamaları oluşturmak için genellikle plastiğe benzeyen bir madde veya beyaz dolgu yapmak amacıyla kullanılan kompozit dolgu kullanırlar. Geçici kaplamanın gerekli olduğu süre boyunca yerinde kalacak kadar sağlam olması, ama aynı zamanda bir sonraki randevuda kolaylıkla dişten ayrılabilmesi gerekir.
5. ADIM: YAPIŞTIRMA ÖNCESİ DEĞERLENDİRME
Diş hekiminiz, dental laminate’inizi yerleştirmek için geçici kaplamanızı dişinizden ayırır. Geçici laminateler genellikle dişe yapıştırılmazlar veya çok zayıf bir şekilde yapıştırılırlar. Geçici laminate’in çıkartılması oldukça basit bir işlemdir. Diş hekiminiz, geçici laminate’i yarısına kadar aşındırır ve parçalayarak dişinizden ayırır.
A) LAMİNATE’İN UYUMUNUN KONTROL EDİLMESİ
Diş hekiminiz yapıştırma işleminden önce, ilk olarak, laminate’inizin dişinize uygunluğunu kontrol eder. Bunun için;
Laminate dişe yerleştirilir ve uyumu incelenir.
Uyum mükemmel hale gelene kadar tekrar tekrar, laminate çıkartılır, aşındırma uygulanır ve yeniden yerleştirir. (Genellikle bu aşamada ve sonraki aşamalarda anestezi uygulanması gerekmez.)
B) LAMİNATE’İN ŞEKLİNİN KONTROL EDİLMESİ
Laminate’i hazırlayan laboratuvar, ideal sonucu elde etmek için çalışsa da, diş hekiminizle laminate’i yeniden gözden geçirirsiniz. Bu aşamada eğer sonuçtan memnun olmazsanız, diş hekiminiz, laminate’in köşelerinin kısaltılması ya da yuvarlanması gibi değişiklikleri gerçekleştirir.
Bu adımın amacı, dental laminate’in şeklinin mükemmelleştirilmesidir. Öte yandan, gerekli değişiklikler laminate dişinize yapıştırıldıktan sonra da yapılabilir. O yüzden içiniz rahat olsun.
C) LAMİNATE’İN RENK DEĞERLENDİRMESİNİN YAPILMASI
Diş hekiminiz dental laminate’iniz için kullanılacak porselenin renk tonunu, komşu dişlerin renk tonlarını göz önünde bulundurarak belirler. Bununla birlikte, dental laminate yarı saydam özellikte olduğundan, diş hekiminiz yapıştırma sırasında, uygun tonda bir yapıştırma malzemesi kullanarak renk tonunu mükemmelleştirebilir. Diş hekiminiz öncelikle, uygun tonda olduğuna karar verdiği yapıştırıcıyla aynı renkte olan bir deneme macunu kullanır. Deneme macunları, yapıştırma malzemeleriyle aynı renklerdedirler ancak yapıştırıcı özellikleri yoktur.
Diş hekiminiz deneme macununun üzerine dental laminate’i yerleştirip rengi gözden geçirir. Eğer uygun bulmazsa, farklı renkteki deneme macunlarıyla süreci tekrarlayarak, en uygun rengi sağlayacak yapıştırma malzemesine karar verir.
Unutmayın, bu aşama yeni kaplamalarınızın rengiyle alakalı itirazda bulunmak için son şansınızdır. Dental laminate’iniz yerine yapıştırıldıktan sonra, renk değişimi yapmak mümkün olmamaktadır.
6. ADIM: PORSELEN LAMİNATE’İN YAPIŞTIRILMASI
Kaplamanın rengi ve şekliyle alakalı düzenlemeler bittikten sonra, yapıştırma işlemi başlar. Diş hekiminiz öncelikle deneme macununu temizler. Ardından dental laminate’inizin iç yüzeyini temizler ve yapıştırma işlemine hazır hale getirir. Son olarak laminate’in yapıştırılacağı diş yüzeyini temizleyip hazırlar.
ASİTLİ JEL UYGULAMASI
Diş hekiminiz, dişinizin yüzeyine asitli bir jel uygular ve 15-20 saniye bekler. Bu işlem, çok pürüzlü bir diş minesi yüzeyi meydana getirir. Böylece dişinizin yüzeyi, porselen laminate’in yapıştırılmasına hazır hale gelir. (Benzer bir işlem dental laminate’in iç yüzeyine diş laboratuvarında uygulanmaktadır.)
YAPIŞTIRMA
Diş hekiminiz, asitli jeli temizledikten ve diş yüzeyini kuruttuktan sonra, dişinizin üzerine şeffaf bir madde uygular. Bu madde, diş yüzeyiyle yapışmayı sağlamaktadır. Ardından, uygun renk tonunu sağlayacak şekilde seçilen yapıştırıcı, porselen laminate’in iç yüzeyine uygulanır ve laminate dişe yerleştirilir. Laminate uygun pozisyonu aldığında, diş hekiminiz dişinizin üzerine mavi renkli bir ışık doğrultur. Bu ışık, kullanılan yapıştırıcıları aktifleştirerek, dental laminate’in dişinize bir dakikadan kısa süre içerisinde yapışmasını sağlar.
7. ADIM: SON RÖTUŞLAR
Diş hekiminiz, yapıştırıcı malzeme kalıntılarını dişinizden temizler. Ardından, eğer gerekliyse dental laminate’inizin hatlarında düzenlemeler yapar. Diş hekiminiz son olarak, ağzınızı kapattığınızda alttaki ve üstteki dişlerinizin birbirlerine nasıl temas ettiklerini inceler. Bu adımın amacı, dental laminate uygulamasının ağzınızın kapanma şeklini değiştirmediğinden emin olmaktır.
ÖNLEMLER
Diş hekiminizin dişinize doğrulttuğu ışık, dental laminate’in hemen kullanıma hazır olmasını sağlar. Yine de başlarda birazcık dikkatli olmakta fayda var.
İşlem sonrasında ağzınızın kapanma şekli size biraz garip gelebilir. Bunun olası nedenleri:
Dişin şeklinde ufak değişiklikler meydana gelmesi
İşlem sırasında anestezi uygulandıysa, bunun etkisinin devam ediyor olması
Dental laminate’in yapıştırılması esnasında ağzınızın bir süre açık kalmasından dolayı çenenizde geçici bir katılık oluşması.
Bir süre sonra dental laminate’inize alışacaksınız. Eğer bir kusur ya da tuhaflık fark ederseniz, tedbirli davranın ve diş hekiminize bundan bahsedin.
Diş hekiminiz dental laminate’inizi korumak amacıyla uyurken kullanmanız için size özel bir ısırma plağı (gece plağı) verebilir. Porselen laminateler, diş sıkma veya gıcırdatma gibi eylemler sırasında ortaya çıkan büyük kuvvetlere maruz kaldıklarında kırılabilirler. Uyurken bunları kontrol edemeyeceğiniz için, eğer böyle bir sorununuz varsa, geceleri bu özel plağı kullanarak dental laminate’inizi hasardan koruyabilirsiniz.
8. ADIM: KONTROL RANDEVUSU
Diş hekimleri genellikle yapıştırma işleminden yaklaşık olarak bir hafta sonra kontrole gelmenizi isterler. Diş hekiminiz bu randevu sırasında dişetlerinizin dental laminate’in varlığından nasıl etkilendiğini inceler ve eğer laminate’in şekliyle alakalı şikayetleriniz varsa, gerekli düzenlemeleri yapar.
Bazı insanlar dental laminate uygulamasından sonra sıcağa ve soğuğa karşı hassasiyet yaşamaktadırlar. Bu problem genellikle kendiliğinden çözülmektedir. Ama böyle bir şikayetiniz olursa, yine de diş hekiminize bundan bahsedin. Diş hekiminiz, problemin çözülme sürecini hızlandırabilir.
TEK RANDEVUDA DENTAL LAMİNATE UYGULAMASI
Gerekli ekipmanı olan diş hekimleri, tek randevuda dental laminate’i hazırlayıp dişinize yapıştırabilirler. Ancak bu yöntemde kullanılan laminateler tek renkli bir seramik bloğundan hazırlanmaktadırlar. Bu da laminate’in doğal görünmemesine yol açmaktadır.