SİZİN DURUMUNUZ İÇİN PORSELEN LAMİNATE UYGULAMASININ EN İYİ ÇÖZÜM OLDUĞUNDAN NASIL EMİN OLURSUNUZ?
Hastanın operasyondan önce, sonuçların ne kadar etkili olacağı konusunda bir fikir sahibi olabilmesi çok önemlidir. Diş hekimlerinin beklenen sonuçları göstermek için sık sık başvurdukları iki yöntem şunlardır:
1) DİJİTAL DÖNÜŞÜM
Bu teknikte, diş hekimi hastanın ağzının bir fotoğrafını çeker ve beklenen sonuçları yansıtacak şekilde fotoğrafın üzerinde dijital düzenlemeler yapar. Bu yöntem özellikle diş şekli ve diş rengi değişimleri konusunda, hastaya beklenen sonuçları etkili bir şekilde önceden gösterebilmeyi sağlamaktadır.
2) MUMLA ÖN GÖRÜNÜŞ (WAX UP)
Bu yöntemde;
Diş hekimi hastanın dişlerinin kalıbını çıkartır ve bu kalıbı kullanarak dişlerin alçıdan bir modelini oluşturur.
Daha sonra, dental laminatelerin nasıl görüneceğini göstermek için, diş hekimi alçı modelin üzerine mum ekler.
Bu teknik özellikle, diş kalınlığı gibi ciddi düzeyde biçimsel değişimler yapılacağı zaman önem kazanmaktadır. Oluşturulan model sayesinde, hasta beklenen değişimleri somut bir şekilde inceleyip değerlendirebilmektedir.
İSTEYİN
Eğer dental laminate yaptırmayı düşünüyorsanız, beklenen değişimin size gösterilmesini mutlaka isteyin. Sonuçta dental laminate uygulaması, isteğe bağlı bir işlem ve amacı yeni görüntünün tam olarak istediğiniz gibi olması.
PORSELEN LAMİNATE UYGULAMASI NELERİ DEĞİŞTİREBİLİR?
Porselen laminate uygulaması farklı sebeplerle tercih edilmektedir. Bu yazımızda dental laminatelerin yaygın kullanım amaçlarına 5 adet örnek vereceğiz. Elbette çoğu durumda, dental laminate uygulamasıyla bu değişikliklerin birden fazlasının aynı anda elde edilmesi amaçlanmaktadır.
PORSELEN LAMİNATELERİN KULLANIM AMAÇLARI
Ufak çaplı diş bozukluklarının onarımı
Kompozit laminate yerine (daha dayanıklı bir alternatif olarak)
Dişlerin görüntüsünün beyazlatılması
Dişlerin görüntüsünün düzleştirilmesi
Dişlerin arasındaki boşlukların kapatılması
PORSELEN LAMİNATE UYGULAMASI OLAĞAN DURUMLARDA GENELLİKLE EN İYİ ÇÖZÜMDÜR
Porselen laminate uygulaması aşağıdaki durumlarda genellikle en iyi çözümdür:
Ufak değişiklikler yapmak için (dişlerde ufak renk ve şekil değişiklikleri gibi)
Dişlerin olağanüstü kuvvetlere maruz kalmadıkları durumlarda (porselen laminate uygulaması, diş sıkma ve diş gıcırdatma durumlarına uygun değildir)
Daha ciddi değişiklikler gerektiren veya kullanım şartlarının daha zorlu olduğu durumlarda, diğer restorasyon yöntemleri (genellikle kron kaplama) daha iyi çözümlerdir.
1-PORSELEN LAMİNATELER YENİDEN YAPIŞTIRILABİLİR Mİ?
Eğer laminate’iniz dişinizden ayrıldıysa ama tek parça halindeyse, diş hekiminiz tarafından yeniden yapıştırılabilir.
Yeniden yapıştırma işleminin başarısı aşağıdakilere bağlıdır:
Ayrılmanın türüne. (Muhtemel durumlar: a) dental laminate’in yapıştırıcı malzemeyle birlikte dişten ayrılması. b) Dental laminate’in dişten tek başına ayrılması.)
Diş hekiminizin dişin ön yüzeyini ve özellikle de dental laminate’in iç yüzeyini yeniden yapıştırma işlemine ne kadar iyi hazırladığına.
Yeniden yapıştırma işlemi çok başarılı olmayabilir. Pratiklik ve masrafların düşüklüğü dolayısıyla, yeniden yapıştırma işlemi denemeye değerdir. Öte yandan muhtemelen çok ideal şartlar sağlanamayacak ve dental laminate ile dişiniz arasında kurulan bağlantı ortalamanın altında olacaktır. (Sonuçları daha tahmin edilir olan, ancak daha masraflı ve daha çok zaman alacak olan çözüm ise, yeni bir dental laminate’in yapılmasıdır.)
2-KIRIK PORSELEN LAMİNATELER TAMİR EDİLEBİLİRLER Mİ?
Eğer laminate’inizin yalnızca çok küçük bir kısmı kırılmışsa, diş hekiminizin bu kısmı kapatması mümkün olabilir. Ancak bu genellikle tercih edilen bir çözüm değildir.
Böyle bir yöntem uygulandığında genel olarak 2 ana problem ortaya çıkmaktadır.
1-Dental laminate’iniz porselendir. Ama diş hekiminizin eksik kısmı tamamlamak için kullanabileceği tek malzeme plastiktir (dental kompozit). Onarım başlangıçta tatmin edici görünse bile, uzun bir zaman (aylar veya yıllar) sonra lekelenmeler ortaya çıkarak, yamalanan kısmın farklı görünmesine neden olacaktır.
2-Büyük baskıya maruz kalan kısımlarda gerçekleştirilen onarımlarda, dental laminate ile yama arasındaki bağlantı sorun çıkartabilir.
3-UFAK KOPMALAR TAMİR EDİLEBİLİRLER Mİ?
Eğer porselen laminate’in ufak bir kısmı kopmuşsa, diş hekiminiz ilgili kısma aşındırma uygulayarak oluşmuş olan çukuru yok edebilir. Bu oldukça kalıcı bir çözümdür. Ancak, gülüşünüzün simetrisinin bozulmaması için, komşu pozisyondaki dişin de benzer şekilde aşındırılması gerekebilir.
4-DENTAL LAMİNATE ÇATLAKLARI TAMİR EDİLEBİLİRLER Mİ?
Dental laminate’iniz bir bütün halinde olmasına rağmen, üzerinde çatlaklar bulunabilir. Bu durumlarda, dental laminate’in ne kadar sağlam durumda olduğunu tahmin etmek mümkün değildir. Dahası, çatlaklar leke biriktirerek, porselen laminate’inizin görünüşünü bozabilir. Böyle bir durumda yapılabilecek hiçbir onarım bulunmamaktadır. Diş hekiminiz dental laminate’te oluşan çatlağı dolduramaz. Yeni bir dental laminate yaptırmak tek çözümdür.
5-YENİDEN PORSELEN LAMİNATE YAPIŞTIRMAK UYGUN OLMAYABİLİR Mİ?
Bazen ayrılan porselen laminate’i veya onun yerine yenisini yapıştırmak uygun değildir.
Dental laminate uygulamasının başarısında, doğru durumlarda uygulanması büyük önem taşımaktadır. Dental laminate’inizin sorun çıkartması, sizin durumunuzun dental laminate uygulamasına uygun olmadığı anlamına gelebilir.
Eğer dişinize yeniden dental laminate yapıştırılması uygun değilse, kron kaplama uygulaması tercih edilmelidir.
6-DENTAL LAMİNATELERİN KIRILMALARININ VE AYRILMALARININ ALTINDA YATAN SEBEPLER NELERDİR?
Hangi faaliyetin dental laminate’inizi kırdığına dikkat edin. Yenileme veya onarım yapıldıktan sonra, aynı faaliyeti (örneğin tırnak yemek ya da diş sıkmak) tekrarlamamaya özen gösterin. Durumunuz hakkında diş hekiminizle konuşun. Diş hekiminiz bazı çözümler önerebilir. Yaşadığınız sorunun türü, diş hekiminize altta yatan sebep konusunda ipuçları verebilir.
AYRILMA
Porselen laminate uygulamasında diş, yapıştırıcı malzeme ve seramik birbirine bağlı hale gelirler. Dental laminate dişten ayrıldığında, ayrılma ya seramikle yapıştırıcı malzeme arasında ya da dişle yapıştırıcı malzeme arasında gerçekleşir.
Eğer laminate’in yerleştirilmesinde bir sorun yoksa, problem genellikle dişle yapıştırıcı malzeme arasındaki yüzeylerdedir. Bu durumun en olası sebebi ise, dental laminate’in yapıştırıldığı diş yüzeyinin yüksek oranda dentin (diş minesi altında kalan diş tabakası) içermesidir.
Açıklama: Yapıştırma işlemi için kullanılan malzemeler dentin tabakası ile de bağlantı oluşturabilmektedirler. Ancak dentin ile kurulan bağlantı, diş minesiyle kurulan bağlantıdan çok daha zayıftır. Eğer diş yüzeyinin önemli bir kısmı dentinden oluşuyorsa, diş ile yapıştırma malzemesi arasındaki bağlantı daha zayıf olmaktadır.
Çözümler: Diş hekiminiz dental laminate’i yeniden yapıştırmayı deneyebilir. Ne yazık ki, dental laminate’in ayrılmasına en başta neden olan problem (bağlantının yeterince güçlü olmasını sağlayacak miktarda diş minesi bulunmaması) devam ettiğinden, laminate dişten yine ayrılabilir. Özellikle de sorun birden kez yaşandıysa, kron kaplama son çözümdür.
KIRIK
Porselen laminatelerin ince ve hassas oldukları düşünüldüğünde, kırılma vakalarının bu kadar nadiren gerçekleşmesi birçok insanı şaşırtacaktır. Porselen laminatelerin normal şartlarda kırılmaya karşı dayanıklı olmalarının sebebi, kendilerinden daha sert yapıdaki diş minesine yapıştırılmalarıdır. Diş minesi daha sert olduğundan, dişe uygulanan kuvvetlerin büyük çoğunluğu diş minesi tarafından emilmektedir.
ÇATLAMA
Bir dental laminate’in çatlaması, yukarıda anlatılan durumun aksine, kuvvetlerin dişe değil de laminate’e uygulandığı anlamına gelir. Örneğin dental laminate diş minesi yerine dentin tabakasına yapıştırıldığında, kuvvetler dental laminate üzerine odaklanır, çünkü laminate dentin tabakasından daha serttir. Bu da çatlamamalara yol açmaktadır.
KOPMA
Bazı durumlarda, porselen laminate’in yalnızca ufak bir kısmı kırılır. Bu durum, laminate’in dişe başarılı bir şekilde bağlı olduğunu ancak uygulanan kuvvetlerin seramiğin kaldırabileceği sınırı geçtiğini gösterir. Kopmaya yol açan etki, tek seferlik bir olay olabilir (çok sert bir şeyi ısırmak gibi). Ancak genellikle buna sebep olan şey, diş sıkma ya da tırnak yeme gibi bir alışkanlıktır.
Porselen laminatelerle ilgili acil durumların çoğu kırıklar ya da ayrılmalarla ilgilidir.
Kırıklar: Dental laminate’in kırılması, çatlaması vb.
Ayrılmalar: Dental laminate’in yapıştırıldığı dişten (genellikle tek parça halinde) ayrılması.
Eğer dişinizle alakalı bir gariplik hissederseniz, ilk yapmanız gereken yukarıdaki durumlardan hangisinin söz konusu olduğunu tespit etmektir.
1) DENTAL LAMİNATE’İNİZ HALA TEK PARÇA HALİNDE Mİ?
Dişinizden ayrılan parçayı, daha fazla hasar vermeden dikkatlice ağzınızdan çıkartın.
Eğer yalnızca tek bir parça bulduysanız ve parça yeterince büyük görünüyorsa, dental laminate’iniz kırılmamış, sadece dişinizden ayrılmış olabilir. Eğer durum buysa, diş hekiminiz laminate’i yeniden yapıştırabilir.
Tek parça halinde olup olmadığını anlamak için, laminate’inizin genel şeklini inceleyin. Tek parça halindeki laminateler genellikle yuvarlatılmış hatlara sahiptirler ve oldukça simetriktirler. Laminate’iniz, parlak yüzeyinden bakıldığında tam olarak diş gibi görünmelidir. Ayrıca laminate’in ayrıldığı dişinizi de inceleyebilirsiniz. Laminate’in kırılmış parçalarının halen dişinize yapışık halde olduğunu görebilirsiniz. (Durum buysa dikkatli olun. Böyle porselen parçaları, dilinizi ve dudağınızı acıtabilirler.) Eğer tek parça halindeyse, dental laminate’inizi dikkatli bir şekilde diş hekiminize götürerek, yenisinin masrafından kurtulabilirsiniz. Dental laminate’inizi tuvalet kağıdına sarın ve ilaç şişesi gibi sert bir kabın içerisine koyun.
Eğer laminate’iniz kırılmışsa, diş hekiminizin yapabileceği tek şey yenisini hazırlamaktır.
2) DİŞ HEKİMİNİZE PROBLEMİNİZDEN BAHSEDİN
Diş hekiminizle iletişim kurun ve olanları anlatın. Diş hekiminiz tam olarak ne olduğunu tespit edebilmek için size bir randevu zamanı verecektir.
3) RANDEVUYA KADAR GEÇEN SÜRE
DİŞİNİZ MUHTEMELEN İYİ OLACAKTIR
Dental laminate uygulamasında genellikle diş yüzeyinden çok küçük bir miktarda aşındırma yapılmaktadır. Eğer sizdeki durum da buysa, randevunuza kadar dişinizin önemli bir sorun yaşaması pek muhtemel değildir. Birçok dental laminate uygulamasında, geçici kaplamalar kullanılmamakta, dişler laminatelerin hazırlandığı 1-2 haftalık süreç boyunca bu şekilde bırakılmaktadırlar. İçiniz rahat olsun.
NELER YAŞAYABİLİRSİNİZ?
Dişinizin sıcak ve soğuk yiyeceklere/içeceklere karşı hassasiyeti artabilir.
Dişiniz dilinizi ve dudaklarını acıtabilir/tahriş edebilir. (Özellikle de laminate’iniz kırılmış ve bazı parçaları dişinize yapışık halde kalmışsa.
O yüzden dikkatli olun.
BU PROBLEMLER İÇİN GEÇİCİ ÇÖZÜMLER
Bazı eczanelerde beyaz diş teli mumları satılmaktadır. (Bunlar, diş tellerinin sivri kısımlarını kaplamak amacıyla sıklıkla kullanılmaktadırlar.)
Diş teli mumunun küçük ve ince bir katmanını dişinizin üzerine uygulayın. Dişlerinizin arasına girmesini engellemeyin, bu diş teli mumunun olduğu yerde kalmasını kolaylaştırmaktadır.
4) RANDEVUNUZ
Eğer dental laminate’inizin bir kısmı halen dişinizin üzerinde yapışık haldeyse, bunlar temizlenirler. Bu işlem ağrısızdır ve çok kısa sürer.
